นิทานอีสปเรื่อง “หมีกับนักเดินทาง” เป็นเรื่องราวที่ให้ข้อคิดเกี่ยวกับ มิตรแท้และมิตรเทียม รวมถึงผลของความเห็นแก่ตัว ซึ่งเป็นแนวคิดที่สอดคล้องกับหลักธรรมะของพระพุทธศาสนาในเรื่อง “สหธรรม” (ธรรมะที่เกี่ยวกับมิตรแท้และมิตรเทียม) และ “อัตตานัง อุปมัง กเร” (การปฏิบัติต่อผู้อื่นดังเช่นตนเอง)
เนื้อเรื่อง: หมีกับนักเดินทาง
มี นักเดินทางสองคนเป็นเพื่อนกัน พวกเขาออกเดินทางผ่านป่าลึก โดยให้สัญญาต่อกันว่า “ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น เราจะช่วยเหลือกันและกัน”
ขณะที่เดินทางไปได้ครึ่งทาง พวกเขาพบกับ หมีตัวใหญ่ที่ออกมาจากพุ่มไม้
ทันทีที่เห็นหมี ชายคนแรกรีบปีนขึ้นต้นไม้โดยไม่สนใจเพื่อนของเขาเลย ทิ้งให้ชายคนที่สองอยู่ลำพังบนพื้น
ชายที่ถูกทิ้ง ไม่มีทางหนี จึงตัดสินใจแกล้งทำเป็นตาย เพราะเขาเคยได้ยินมาว่า หมีไม่ทำร้ายคนที่ไร้ชีวิต
เมื่อหมีเดินเข้ามาใกล้ มันดมกลิ่นรอบตัวชายคนนั้น แล้วก็เดินจากไป เพราะคิดว่าเขาตายแล้วจริง ๆ
เมื่อหมีจากไปแล้ว ชายที่ปีนขึ้นต้นไม้ก็ลงมาและพูดว่า
“เพื่อนเอ๋ย หมีคงกระซิบอะไรบางอย่างกับเจ้าสินะ? มันบอกอะไรกับเจ้าหรือ?”
ชายที่ถูกทิ้งตอบว่า
“หมีบอกข้าว่า อย่าคบเพื่อนที่ทอดทิ้งเจ้าตอนมีอันตราย”
ข้อคิดและคติธรรมจากนิทานหมีกับนักเดินทาง
🌿 มิตรแท้จะอยู่เคียงข้างเราเสมอในยามทุกข์ยาก
- ในยามคับขัน เราจะได้รู้ว่าใครคือมิตรแท้และใครคือมิตรเทียม
- สอดคล้องกับหลักธรรมะ “สหธรรม” (มิตรแท้คือผู้ที่ช่วยเหลือกันในยามทุกข์ ไม่ทอดทิ้งกัน)
🌿 คนเห็นแก่ตัวมักถูกทิ้งเมื่อมีปัญหา
- ชายคนแรกที่หนีเอาตัวรอดโดยไม่ช่วยเพื่อน สุดท้ายถูกตราหน้าว่าเป็นมิตรเทียม
- เป็นแนวคิดที่ตรงกับ “อัตตานัง อุปมัง กเร” (จงปฏิบัติต่อผู้อื่นดังที่ตนเองอยากได้รับ)
🌿 อย่าเชื่อมิตรภาพที่เกิดจากคำพูดเพียงอย่างเดียว แต่ให้ดูการกระทำในยามยากลำบาก
- การกระทำสำคัญกว่าคำพูดเสมอ คนที่บอกว่า “เราคือเพื่อนกัน” อาจไม่ช่วยเหลือกันจริง ๆ
- เป็นหลักธรรม “โยนิโสมนสิการ” (การคิดพิจารณาให้รอบคอบก่อนเชื่อใจใคร)
หมีกับนักเดินทางกับการนำไปใช้ในชีวิตจริง
✅ ในการเลือกคบเพื่อน – อย่าเชื่อคำพูดของใครง่าย ๆ ควรดูการกระทำในยามลำบากว่าเขาพร้อมช่วยเหลือเราหรือไม่
✅ ในการทำงาน – หากเราคอยช่วยเหลือผู้อื่นในเวลาที่ยากลำบาก เราก็จะได้รับความช่วยเหลือเช่นกัน
✅ ในการดำเนินชีวิต – อย่าทอดทิ้งเพื่อนหรือคนใกล้ชิดในเวลาที่ยากลำบาก เพราะวันหนึ่งเราอาจต้องการความช่วยเหลือเช่นกัน
นิทานหมีกับนักเดินทาง เป็นเรื่องราวที่ให้ข้อคิดเกี่ยวกับ มิตรแท้และมิตรเทียม รวมถึงผลของความเห็นแก่ตัว
📌 หากเรานำหลักคำสอนจากนิทานเรื่องนี้ไปใช้ เราจะสามารถเป็นคนที่มีสติ เลือกคบเพื่อนที่ดี และไม่ทอดทิ้งคนที่เรารักเมื่อเขาต้องการความช่วยเหลือ