ประเพณีผีตาโขน คืออะไร?
ประเพณีผีตาโขน เป็นหนึ่งในประเพณีพื้นบ้านที่โด่งดังของจังหวัดเลย โดยเฉพาะที่อำเภอด่านซ้าย จัดขึ้นควบคู่กับงานบุญหลวง ซึ่งเป็นงานบุญใหญ่ของชาวบ้าน เพื่อบูชาพระพุทธเจ้าและบรรพบุรุษ สัญลักษณ์เด่นของงานนี้คือ หน้ากากผีตาโขน ที่ทำจากทางมะพร้าวและหวดนึ่งข้าว ตกแต่งด้วยสีสันสดใส สวมใส่โดยชาวบ้านที่ร่วมขบวนแห่อย่างสนุกสนาน
ความหมายและที่มาของประเพณีผีตาโขน
ตำนานเล่ากันว่า ประเพณีผีตาโขนเกี่ยวข้องกับเรื่องราวของ พระเวสสันดรชาดก เมื่อครั้งที่พระเวสสันดรพร้อมพระนางมัทรีและกัณหาชาลีเสด็จกลับเมือง มีประชาชนมารอรับอย่างคึกคัก รวมถึงเหล่าผีและสิ่งลี้ลับที่อยากมาร่วมแห่ด้วย จึงเป็นที่มาของการแต่งกายเป็น “ผีตาโขน” ในปัจจุบัน
กิจกรรมในประเพณีผีตาโขน
🎭 การแต่งกายเป็นผีตาโขน – ใส่หน้ากากทำมือที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ ตกแต่งด้วยลวดลายฉูดฉาด
🎭 ขบวนแห่ผีตาโขน – มีเสียงกลอง ฉาบ ฉิ่ง และการละเล่นสนุกสนานของผู้ร่วมงาน
🎭 การละเล่นพื้นบ้านและมหรสพ – เช่น การฟ้อนรำ ดนตรีพื้นเมือง และการแสดงทางวัฒนธรรม
🎭 งานบุญหลวง – การทำบุญตักบาตร ฟังพระธรรมเทศนา และกิจกรรมทางศาสนา
ความสำคัญของประเพณีผีตาโขน
🌸 สะท้อนความศรัทธาในพระพุทธศาสนา ผ่านการจัดงานบุญหลวงควบคู่กัน
🌸 สร้างความสามัคคีในชุมชน ชาวบ้านทุกคนมีส่วนร่วมในการทำหน้ากากและจัดงาน
🌸 เป็นมรดกทางวัฒนธรรม ที่แสดงถึงความคิดสร้างสรรค์และเอกลักษณ์ของท้องถิ่น
🌸 ดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติ ให้มาสัมผัสบรรยากาศอันมีชีวิตชีวา
ประเพณีผีตาโขนในปัจจุบัน
ประเพณีผีตาโขน ได้รับการส่งเสริมให้เป็นงานท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมระดับนานาชาติ จังหวัดเลยจะจัดขึ้นในช่วง เดือนมิถุนายน – กรกฎาคม ของทุกปี และยังคงรักษาขนบธรรมเนียมดั้งเดิมไว้ควบคู่กับการปรับประยุกต์เพื่อความร่วมสมัย
ประเพณีผีตาโขน เป็นหนึ่งในวัฒนธรรมที่โดดเด่นของไทยที่ผสมผสานทั้งความศรัทธา ความสนุกสนาน และศิลปะการสร้างสรรค์ เป็นประเพณีที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และสืบทอดไปยังคนรุ่นหลัง
