นิทานอีสปเรื่อง “แมวกับไก่” เป็นเรื่องราวที่ให้ข้อคิดเกี่ยวกับ การรู้เท่าทันคำพูดที่ดูดีแต่มีเจตนาแอบแฝง และการไม่หลงเชื่อคำพูดของผู้ไม่หวังดี ซึ่งเป็นแนวคิดที่สอดคล้องกับหลักธรรมะของพระพุทธศาสนาในเรื่อง “สัมมาทิฏฐิ” (การมีความเห็นที่ถูกต้อง) และ “โยนิโสมนสิการ” (การคิดพิจารณาอย่างรอบคอบ)
เนื้อเรื่อง: แมวกับไก่
วันหนึ่ง แมวตัวหนึ่งออกล่าอาหาร และได้พบกับไก่ตัวหนึ่งที่กำลังจิกหาอาหารอยู่บนพื้น
แมวคิดว่า “ข้าต้องกินไก่ตัวนี้ให้ได้ แต่ข้าจะไม่ใช้กำลัง เพราะอาจทำให้เกิดเสียงดังจนสัตว์อื่นรู้ตัว ข้าจะใช้คำพูดลวงให้มันมาติดกับดีกว่า”
แมวจึงพูดกับไก่ว่า “สหายเอ๋ย เจ้าไม่เบื่อหรือที่ต้องคอยจิกหาอาหารอยู่ตลอดเวลา? ถ้าเจ้าเหนื่อย ข้ามีข้อเสนอที่ดีให้ ข้าจะสอนเจ้าสวดมนต์ภาวนา แล้วเจ้าจะได้พบกับความสุขแท้จริง”
ไก่ได้ยินดังนั้นจึงรู้ทันทีว่า แมวไม่ได้หวังดีจริง ๆ แต่มันแค่ต้องการล่อลวงให้ไก่ลดความระมัดระวังเพื่อจับกินเท่านั้น
ไก่จึงตอบกลับว่า “ขอบใจท่านมากสำหรับคำแนะนำ แต่ข้ารู้ดีว่าท่านมิได้หวังดีจริง ๆ ข้าขออยู่ห่างจากท่านจะดีกว่า”
จากนั้น ไก่ก็รีบหนีไป ทำให้มันรอดพ้นจากเล่ห์กลของแมว
ข้อคิดและคติธรรมจากนิทานแมวกับไก่
🌿 อย่าหลงเชื่อคำพูดที่ดูดี แต่แฝงไปด้วยเจตนาไม่บริสุทธิ์
- แมวแสร้งทำเป็นหวังดีเพื่อหลอกลวงไก่ แต่ไก่สามารถมองออกและรอดพ้นจากอันตราย
- สอดคล้องกับหลักธรรมะ “สัมมาทิฏฐิ” (การมีความเห็นที่ถูกต้อง) ซึ่งช่วยให้เราไม่หลงเชื่อคำพูดที่ดูดีแต่ไม่จริงใจ
🌿 ใช้ปัญญาแยกแยะว่าใครหวังดีและใครไม่หวังดี
- ไก่ใช้สติปัญญาแยกแยะได้ว่าแมวมีเจตนาร้าย จึงไม่ตกหลุมพราง
- เป็นแนวคิดที่ตรงกับ “โยนิโสมนสิการ” (การคิดพิจารณาอย่างรอบคอบ)
🌿 อย่าตัดสินใจเพียงเพราะคำพูดที่ไพเราะ ต้องดูที่การกระทำด้วย
- แม้ว่าคำพูดของแมวจะฟังดูดี แต่ไก่ก็รู้ว่ามันมีเป้าหมายแอบแฝง
- เป็นหลักธรรม “อุบายธรรม” (ความฉลาดรู้เท่าทันอุบายของผู้อื่น)
แมวกับไก่กับการนำไปใช้ในชีวิตจริง
✅ ในการทำงาน – บางคนอาจพูดจาหวานหูเพื่อให้เราหลงเชื่อ แต่แท้จริงแล้วอาจต้องการผลประโยชน์จากเรา
✅ ในการเลือกคบเพื่อน – อย่าไว้ใจคนที่พูดดีแต่มีพฤติกรรมตรงกันข้าม ควรสังเกตการกระทำมากกว่าคำพูด
✅ ในการใช้ชีวิต – หากมีคนเสนอสิ่งที่ดูดีเกินจริง ควรพิจารณาอย่างรอบคอบก่อนตัดสินใจ
นิทานแมวกับไก่ เป็นเรื่องราวที่ให้ข้อคิดเกี่ยวกับ การไม่หลงเชื่อคำพูดที่ดูดี แต่มีเจตนาแอบแฝง และการใช้ปัญญาในการแยกแยะว่าผู้ใดหวังดีจริง ๆ
📌 หากเรานำหลักคำสอนจากนิทานเรื่องนี้ไปใช้ เราจะสามารถเป็นคนที่มีสติ รู้เท่าทัน และไม่ตกเป็นเหยื่อของคนที่ไม่หวังดี