พระเตมีย์ชาดก เป็นหนึ่งใน ทศชาติชาดก ซึ่งกล่าวถึงอดีตชาติของพระพุทธเจ้าที่บำเพ็ญ เนกขัมมบารมี (การออกจากกามและการเว้นจากโลกีย์วิสัย) เรื่องนี้เป็นเรื่องราวของ พระเตมีย์กุมาร เจ้าชายผู้ไม่ต้องการครองราชย์ เพราะตระหนักถึงบาปกรรมของผู้ปกครองบ้านเมือง จึงเลือกแสร้งทำเป็นใบ้และง่อยเพื่อหลีกเลี่ยงบัลลังก์
เนื้อเรื่องโดยย่อของพระเตมีย์ชาดก
- พระเตมีย์กุมารประสูติในราชตระกูล
- พระเตมีย์เป็นโอรสของพระราชาแห่งกรุงพาราณสี ทรงได้รับการเลี้ยงดูอย่างดีและถูกคาดหวังให้เป็นรัชทายาท
- ตระหนักถึงบาปกรรมของกษัตริย์
- วันหนึ่งพระเตมีย์เห็นพระราชาตัดสินลงโทษผู้กระทำผิด จึงตระหนักว่าการปกครองอาจนำมาซึ่งบาปกรรมหนัก หากพระองค์ขึ้นครองราชย์ อาจต้องทำกรรมเช่นเดียวกัน
- แสร้งทำเป็นใบ้และง่อยเพื่อหลีกเลี่ยงบัลลังก์
- ด้วยความหวาดกลัวต่อบาป พระเตมีย์จึงแสร้งทำเป็น พูดไม่ได้ เดินไม่ได้ และไร้ความสามารถ หวังให้พระราชาไม่เลือกให้ครองราชย์
- ถูกส่งออกจากวัง
- เมื่อพระเตมีย์เติบโตขึ้น พระราชาและข้าราชบริพารเชื่อว่าพระองค์เป็นคนไร้ความสามารถ และมีพระดำริให้ส่งพระเตมีย์ไปทิ้งในป่า
- ออกบวชและบำเพ็ญบารมี
- เมื่อถูกนำออกจากพระนคร พระเตมีย์ได้เปิดเผยว่าพระองค์สามารถพูดและเดินได้ จากนั้นพระองค์เลือกออกบวชและบำเพ็ญเพียรในป่า
ข้อคิดจากพระเตมีย์ชาดก
📌 ความอดทนเป็นคุณธรรมที่สำคัญ – พระเตมีย์สามารถอดทนแสร้งทำเป็นคนพิการได้เป็นเวลานานเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย
📌 การเว้นจากอำนาจและกิเลส – อำนาจและบัลลังก์ไม่ใช่สิ่งที่นำพาความสุขที่แท้จริง
📌 สติปัญญานำพาสู่การหลีกเลี่ยงบาปกรรม – พระเตมีย์ใช้สติปัญญาเพื่อหลีกเลี่ยงการทำกรรมชั่ว
พระเตมีย์ชาดกกับวัฒนธรรมไทย
🏵️ เป็นนิทานชาดกที่นิยมสอนเด็กและเยาวชน – เน้นให้เห็นถึงความอดทนและการตัดสินใจที่ดี
🏵️ ปรากฏในศิลปะและวรรณกรรมไทย – มีการนำเรื่องราวไปแสดงในภาพจิตรกรรมฝาผนัง
🏵️ เกี่ยวข้องกับหลักธรรมในพุทธศาสนา – สอนเรื่องการออกจากกิเลสและการไม่ยึดติดกับอำนาจ
พระเตมีย์ชาดก เป็นนิทานชาดกที่สอนให้เห็นถึง ความอดทนและการไม่ยึดติดกับอำนาจ พระเตมีย์กุมารเป็นตัวอย่างของผู้ที่เลือกเดินทางสายธรรม แทนที่จะครองราชย์และเสี่ยงต่อการทำบาป
หากคุณต้องการศึกษาเรื่องราวของการบำเพ็ญบารมีและการออกจากกิเลส พระเตมีย์ชาดกเป็นเรื่องที่ควรค่าแก่การศึกษา!